เส้นผม
เส้นผมคือเส้นขนประเภทหนึ่ง ประกอบด้วยชั้นต่างๆ จากภายนอกที่มองเห็นได้สู่ภายใน คือ cortex medulla และ cuticle ซึ่งองค์ประกอบของแต่ละชั้นแตกต่างกัน แต่โดยมากคือโปรตีนหลักคือ cystine โดยมีการเชื่อมต่อกันด้วยพันธะต่างๆ เช่น ไฮโดรเจนบอรน์ ไดซัลไฟล์บอร์น เป็นต้น
วงจงของเส้นผม ประกอบด้วย 3 วงจร (cycle)
-Anagen phase มีวงจรการเจริญเติบโต 2-6 ปี เป็นระยะที่เส้นขนยาวขึ้น มีการเจริญเติบโต โดยปกติเส้นผมจะ
ยาว 1 เซนติเมตร/ เดือน
-Catagen phase มีวงจรการเจริญเติบโต 2-6 สัปดาห์ เป็นระยะที่พร้อมหลุดล่วง และไม่มีการเจริญเติบโต
-Telogen phase มีวงจรการเจริญเติบโต 2-6 เดือน เป็นระยะที่เส้นขนพร้อมกลับเข้าสู่ Anagen phase
เมื่อร่างกายเจริญเติบโต เส้นผมก็เป็นส่วนสำคัญที่แสดงถึงความแข็งแรง ความเงางาม รวมถึงเสริมบุคลิกภาพให้แต่ละคน ปัจจุบันการเพิ่มความสวยงามของเส้นผมด้วยการดัด ย้อม ไดร์ ทำสีผมและอื่นๆ ล้วนต้องใช้ความร้อน สารเคมี ที่มีคุณสมบัติทำลายโครงสร้าง รากผม โคนผม ปลายผม ตลอดจนหนังศีรษะ ทำให้ cuticle แตกออกเป็นการทำลายบอร์น และโปรตีนสำหรับเส้นผม รวมถึงปัจจัยส่งเสริมอื่นๆ เช่นแสงแดด คลอรีนจากสระว่ายน้ำ อายุที่เพิ่มขึ้น การเลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่เหมาะกับชนิดของเส้นผม ฯลฯ หากขาดการบำรุง ดูแลอย่างต่อเนื่อง จะทำให้เส้นผมและหนังศีรษะแห้ง แข็ง คัน เป็นสะเก็ดจนคิดว่าเป็นรังแค แตกปลาย จัดทรงยาก
การดูแลเส้นผมให้คงความสลวย สวยงามเป็นธรรมชาติ ควรลด เว้นการทำร้ายเส้นผมด้วยสารเคมีทั้งหลาย และควรพิจารณาสารทำความสะอาดเส้นผมที่ปราศจากสารเคมีซิลิโคนแต่อุดมด้วยสารสกัดที่เป็นธรรมชาติ เช่น
-สารสกัดจากกวาวเครือขาว มี phytoestrogen ซึ่งมีคุณสมบัติ ช่วยลดอาการแห้ง คันบนหนังศีรษะ
-สารสกัดจากใบแปะก๊วย ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดบนหนังศีรษะ
-Swertia extract ลดและป้องกันการเกิดรังแค
-สารสกัดจากโสม มีสารกลุ่มTriterpenoid saponinsอย่างน้อย12ชนิดเรียกว่าจินโนไซด์(ginsenosides)หรือพาแนกโซไซด์ มีคุณสมบัติเป็น Adaptogen
-สารสกัดจากชะเอมเทศ มีคุณสมบัติ เป็น Adaptogen บรรเทาอาการคัน ระคายเคืองจากการใช้แชมพูยาหรือแชมพูซึ่งมีสารเคมีเป็นส่วนประกอบ
เอกสารอ้างอิง
1. Ohnemus U, et.al.Hair cycle control by estrogens: catagen induction via estrogen receptor(ER)- alpha is checked by ER beta signaling.Endocrinology.2005 Mar;146(3):1214-25.
2. Ohnemus U, et.al.Topical estrogen accelerates hair regrowth in mice after chemotherapy-induced alopecia by favoring the dystrophic catagen response pathway to damage.J Invest Dermatol.2004 Jan;122(1):7-13.
3. http://www.phytotherapies.org/monograph